Stimuleer interdisciplinair samenwerken via Design thinking
Wat is het?
Interdisciplinair samenwerken is iets anders dan multi- en transdisciplinair samenwerken. Een overzicht van de verschillen.
Multidisciplinair samenwerken = diverse disciplines kijken vanuit hun perspectief naar een probleem of uitdaging. Het is hierbij de bedoeling om te komen tot een diepe en brede benadering van het probleem maar de oplossing moet de eigen disciplines niet overschrijden.
Interdisciplinair samenwerken = diverse disciplines buigen zich over een probleem of uitdaging. Het is hierbij de bedoeling dat men samen komt tot een oplossing voor het probleem. Een oplossing dat de individuele disciplines overstijgt.
Transdisciplinair samenwerken = de ultieme vorm van interdisciplinariteit waarbij de grenzen tussen de disciplines vervagen zowel in de brainstorm als de oplossing van een concreet probleem of uitdaging.
Design thinking is een werkvorm om interdisciplinariteit te stimuleren bij projectonderwijs. Design thinking verenigt methodieken uit de design wereld (i.c., prototyping, creatief denken) met methodieken uit de sociale en bedrijfssector (interactie, communicatie, interviews, marktonderzoek e.d.). Design thinking is een werkvorm die gebaseerd is op de volgende principes:
(1) Human rule. De uitdaging die centraal staat heeft een sociale component. Het is bedoeld voor mensen en het gaat dus om interactie.
(2) De Ambiguity rule. Alle opties worden zo lang mogelijk open gehouden. Flexibel denken staat hierbij centraal.
(3) Re-design rule. Alles wat ontworpen wordt is een variatie op iets wat al ontworpen is. Creativiteit draait in essentie om steal – combine en transform. Een inspirerende ted-talk over creativiteit vinden jullie trouwens hier.
(4) Tangibility rule. Een idee wordt tastbaar gemaakt. Design thinking als werkvorm eindigt in een prototype, door een prototype te maken ontstaat er een betere communicatie en worden abstracte concepten ineens tastbaar.
Design thinking doorloopt de volgende 5 fasen:
Waarom belangrijk?
Multidisciplinariteit is geen evidentie. Groepjes maken met studenten uit diverse opleidingen zal meestal niet leiden tot multidisciplinariteit. Design thinking als werkvorm kan deze multidisciplinariteit faciliteren doordat ze:
(a) Een vast leerpad aan fasen uitzet. Iedere fase heeft een duidelijke focus. Dit ondersteunt het samenwerkingsproces maar faciliteert vooral dat een groep niet te vlug naar één bepaald idee gaat.
(b) Per fase een aantal concrete methodieken voorstelt die deze doelstelling kunnen bereiken. Deze methodieken komen zowel uit de design wereld als de sociale en de bedrijfswereld. Op deze manier komen studenten in contact met diverse manieren om naar het probleem te kijken. Dit faciliteert creativiteit en multidisciplinariteit.
Design thinking als werkvorm wordt erkend als een innovatieve werkvorm om tegemoet te komen aan cruciale competenties voor de 21e eeuw zoals: kritische denken, informatie vaardigheden, digitale vaardigheden e.d. Zie voor meer informatie D-school manifesto van Stanford.
Hoe doen?
Wat heb je nodig om te beginnen met design thinking:
– een boeiende, concrete en realistische uitdaging(en).
– gemixte teams
– lokalen om te werken met de nodige materialen (post-its, whiteboard…)
– procesbegeleiders/docenten die het volledige proces bewaken en studenten coachen.
In deze handleiding vind je een zeer goed overzicht van de methode. Je krijgt een overzicht van de noodzakelijke voorbereidingen als docent (bv. problemen/uitdagingen verzamelen, materiaal verzamelen, locatie bepalen e.d.) maar je krijgt ook een overzicht van de methodieken per fase die je kan gebruiken. Deze handleiding geeft je alle tools om zelf design thinking op te zetten voor jouw interdisciplinair project.
Praktijkgetuigenis?
Sinds september 2016 gaat het WOW project door in Kortrijk. Het WOW-project was gebaseerd op de methodiek van design thinking en een samenwerking tussen dienst onderwijs en de opleidingen: IPO, DEVINE, TRM, ERGO en SW. Een korte handleiding van dit WOW-project (de opzet, de werkvorm, de voorbereiding en de evaluatie) vinden jullie hieronder.
Referenties
Kirby Ferguson: Embrace the remix | TED Talk. (z.d.). Geraadpleegd 13 januari 2020, van https://www.ted.com/talks/kirby_ferguson_embrace_the_remix
Schalmo, D., Christopher, A. Williams, & Lang, K. (2018, juni 17). An integrated design thinking approach-literature review, basic principles and roadmap for design thinking. Innovation, the namge of the game, Stockholm, Sweden.
Share and engage with the Design Sprint Community. (z.d.). Geraadpleegd 13 januari 2020, van https://designsprintkit.withgoogle.com/introduction/overview
Stanford d.school. (z.d.). Stanford d.School. Geraadpleegd 13 januari 2020, van https://dschool.stanford.edu