Voorkennis activeren
Wat is het?
Studenten die leren koppelen nieuwe kennis aan wat ze reeds kennen en/of kunnen. Daarom is het belangrijk om als docent zicht te krijgen op de beginsituatie van de studenten. Bij de start van een les(senreeks) ga je als docent op zoek naar de aanwezige voorkennis over een gegeven lesonderwerp (correcte info over het lesonderwerp? misconcepties?,…). Deze info is van cruciaal belang voor verdere kennisopbouw.
Waarom belangrijk?
Voorkennis speelt een belangrijke rol bij het leren van studenten. Als de voorkennis van studenten correct is, zijn ze beter in staat om nieuwe informatie eraan te koppelen, zodat ze hun bestaande kennisbestand uitbreiden en verdiepen. Daardoor zijn ze beter gewapend om nieuwe informatie te verwerken of problemen op te lossen.
Om als docent je lesgeven af te kunnen stemmen op je studentengroep, is zicht op de voorkennis van je studenten essentieel. Bij een studentengroep kan het zijn dat ze een bepaalde inhoud of vaardigheid (vb. schrijfvaardigheid) niet onder de knie hebben. Wanneer je als docent daarop wil verder bouwen (vb het schrijven van een bachelorproef), zullen deze studenten daarbij problemen ervaren.
Je kan de voorkennis van je studenten op verschillende tijdstippen in kaart brengen: start van elke les, nieuwe module,…. . Deze informatie is zowel voor jezelf als voor de studenten bruikbare feedback voor het bijsturen van het leerproces.
Hoe doen?
Er zijn heel wat actieve werkvormen om de voorkennis te achterhalen bij de student:
Voorbeeld 1: :Aan het begin van elk les/module een “advance organizer” opnemen, dit is een inleidende opdracht die de student oriënteert op de nieuwe inhoud.
Bijvoorbeeld Advance organizer in de opleiding kleuteronderwijs:
“Integratie van een smartboard in het kleuter- en lager onderwijs” . Ga bij de bespreking van deze tool uit van één van de volgende rollen :
- de directeur, van een school die het financieel moeilijk heeft;
- de “minister van onderwijs” die ICT verplicht wil laten gebruiken door leerkrachten;
- leerkrachten die nu opnieuw nascholing moeten volgen.
Hoe zou jij vanuit één bepaalde rol reageren op het invoeren van deze tool?
Voorbeeld 2: Intake communicatieve vaardigheden
In de lerarenopleiding is er aan de start van het eerste opleidingsjaar de taalscreening, waarbij de lector een intake afneemt van elke student. Studenten krijgen van deze intake individuele feedback. De bedoeling is dat studenten in hun taalportfolio hun vorderingen bijhouden. In deze casus zijn studenten mede-eigenaar van hun leerproces. Ze moeten zelf stappen ondernemen om hun taalniveau op te krikken tot het gewenste niveau. De docent krijgt zo niet enkel zicht op de voorkennis voor de start van het leerproces, maar kan ook gemakkelijk samen met de student de vorderingen opvolgen en waar nodig bijsturen.
Voorbeeld 3: Quiz
Neem een korte quiz af bij het begin van je les om na te gaan welke kennis reeds aanwezig. Het is meteen ook een leuke warm-up.
Bron:
Dochy, F., Moerkerke, G., Segers, M. (1999). The Effect of Prior Knowledge on Learning in Educational practice: Studies Using Prior Knowledge State Assessment. Evaluation and Research in Education, 13(3), pp. 114-131 link.Hay, D. & Kinchin, I. (2008). Using concept mapping to measure learning quality. Education + Training, 50(2), pp. 167-182 link.
https://users.ugent.be/~mvalcke/LI_1213/thema2mp
https://www.kuleuven.be/onderwijs/ken-je-studenten/heterogeniteit/voorkennis